اهداف و چشم انداز

با وجود پشتوانه غنی و پر محتوا علم فقه در چهارده قرن اخیر، گذر تاریخ، تعالی فکر و اندیشه انسان ها و ترقی شیوه های زندگی؛  بسیاری از مسائل نو ظهور در جامعه اسلامی را ایجاد کرده است. بزرگترین رسالت فقه همواره تطبیق و تشریع احکام، متناسب با شرایط زمانه جامعه اسلامی  با عنایت به اصول اسلامی بوده است؛ اما با وجود تلاش مکتب داران این علم، خلأ های بسیاری در جامعه فعلی هویداست که تلاش و نیروی بیش تری را برای پاسخ به این مسائل و شبهات می‌طلبد.

قدرت علمی و اجتماعی طلایه‌داران این علم در طول تاریخ بر هیچ کس پوشیده نیست و سیر تاریخی تطورات فقه شیعی همواره در کشاکش رکود و خیزش علمی در جریان بوده است؛ اما امروزه علم فقه با وجود این همه توانایی بالقوه در مسائل گوناگون، گویا در مسیر نوگرایی و بازنگری احکام، فرآیند کندی در پیش گرفته است و سبب بی اعتنایی و تحجر انگاری این علم شده است.

فقه اسلامی به عنوان مصدر اصلی بسیاری از علوم کنونی در حوزه علوم انسانی، با این که از قدمت و طول عمر برخوردار است؛ همواره شانه به شانه علوم و مکاتب غربی، حضور بسیار چشمگیری داشته است و بی تردید در طول تاریخ و در شرایط گوناگون از نظر عقلی و منطقی از این مکاتب و جوامع پیش‌گام بوده است. زمانی که در جوامع غربی نشانه‌های مدنیت به ندرت دیده می‌شد؛ فقه اسلامی به عنوان علمی جامع، دارای بالاترین ارزش‌ها و آرمان های اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و حقوقی بود. سیر ساکن و ایستای مباحث علم فقه در  سده اخیر نباید مورد اتهام عناوینی همچون تحجر، کهنه گرایی و عدم پاسخگویی به مسائل روز قرارگیرد. بنابراین در این دوره بیش از هر زمانی با شکل گیری تفکرات رنگارنگ، پوچ و ظهور و بروز تنگناها و مشکلات متنوع، حضور پویا، مستحکم و با دغدغه این علم به پشتوانه علما و دانش‌پژوهان آن احساس می‌شود.